Sinds de invoering van de Flora- en faunawet worstelt het werkveld met een juiste uitvoering van deze wet en andere natuurregelgeving. Met de nieuwe Natuurwet in zicht, waarin de Flora- en faunawet wordt opgenomen, krijgen gemeenten straks te maken met veranderingen die opnieuw onduidelijkheden met zich zullen meebrengen. Daarnaast zijn er tussen gemeenten grote verschillen in het natuurbeleid dat wordt gevoerd en de expertise waarover zij beschikken op natuurvlak.
Nadat Paul Minken van de gemeente Utrechtse Heuvelrug met ideeën voor kennisuitwisseling kwam werd in samenwerking met het Platform deze rubriek ontwikkeld. De rubriek biedt lezers de gelegenheid een kijkje achter de schermen te nemen bij gemeenten door het hele land. Zo kunnen zij kennis opdoen over natuurwet- en natuurregelgeving zoals deze wordt toegepast bij andere gemeenten. In elk nummer van het magazine wordt door een gemeente een vaste set vragen beantwoord over hoe deze gemeente omgaat met natuurwet- en natuurregelgeving. Vervolgens geeft deze gemeente het stokje door aan een andere gemeente. Deze keer is de gemeente Houten aan de beurt. Koen Helling geeft een korte toelichting. Hij is werkzaam als Beleidsmedewerker Natuur en Landschap/Landschapscoördinator bij de afdeling RO.
Algemeen
Kunt u kort toelichten welk natuurbeleid binnen uw gemeente wordt gehanteerd voor de implementatie van de huidige natuurregelgeving?
Bij veel omgevingsvergunningsaanvragen en ook activiteiten die de gemeente zelf uitvoert spelen de Flora- en faunawet en het provinciale EHS-beleid op de een of andere manier een rol. Diverse medewerkers hebben daarom scholing gehad om de Flora- en faunawet goed te borgen in de organisatie. Wij zijn als gemeente gecertificeerd voor flora- en faunawetgeving op niveau 1 t/m 3 (beheer) en niveau 4 (RO). De gemeente werkt volgens de gedragscodes ‘Flora- en faunawet Bestendig beheer Groenvoorzieningen’ en ‘Flora- en faunawet voor waterschappen’.
Waar haalt u de kennis over flora en fauna in uw gemeente vandaan, zowel intern als extern?
Binnen de gemeente Houten zijn een beleidsmedewerker Natuur en Landschap/Landschapscoördinator en diverse specialisten op het vlak van water- en groenbeheer en bomen werkzaam. Deze mensen kunnen samen de taken op het vlak van de natuurwetgeving goed afhandelen. Bij hele specialistische zaken of te grote projecten wordt er een extern adviesbureau ingeschakeld. Wij hebben veel contact met werkgroepen van de Milieuwerkgroep Houten en andere groene organisaties. Zij houden ons scherp en zijn prima sparringpartners. Het provinciale overleg met landschapscoördinatoren is erg waardevol en wij nemen regelmatig deel aan workshops, symposia e.d. om de kennis up-to-date te houden.
Vindt er veel wisselwerking plaats tussen de afdeling die over de natuurwetgeving gaat en andere afdelingen binnen uw gemeente die hiermee ook van doen hebben?
Er vindt structureel overleg plaats over natuurwetgeving, landschappelijke inpassing e.d. met andere afdelingen. Wekelijks komt het ‘planteam’ bijeen waarbij ruimtelijke ontwikkelingen en vergunningsaanvragen besproken worden, zodat er een goede integrale afweging gemaakt kan worden. Daarnaast vindt er maandelijks afstemming plaats m.b.t. zaken die spelen op het vlak van gemeentelijk groenbeheer en staat de deur altijd open voor collega’s en burgers als er iets speelt op het vlak van Natuur en Landschap/soortenbeheer. De mensen weten mij gelukkig ook steeds beter te vinden.
Problemen en oplossingen
Kunt u een vraag of probleem noemen waar u in uw werk geregeld tegenaan loopt en waarvoor u zelf geen oplossing heeft?
Een probleem is dat veel zaken tegenwoordig vergunningsvrij mogen worden uitgevoerd. Bijvoorbeeld het bouwen van een dakkapel/uitbouw of juist het slopen van bouwwerken. Ook is er geen brede kapvergunning meer, dat is alleen nog nodig voor monumentale bomen. Daardoor is de kans groot dat er overtredingen van de Flora- en faunawet plaatsvinden omdat wij als gemeente minder goed weten wat er speelt en mensen dus niet goed kunnen adviseren.
Kunt u kort een voorbeeld beschrijven van een door uw gemeente succesvol uitgevoerd project rond toepassen van de bestaande natuurregelgeving?
Een geslaagd project vind ik de aanleg van het Sport- en Werklandschap de Meerpaal. Bij dit project ging er broedgelegenheid voor weidevogels verloren. Er werd een fors budget beschikbaar gesteld om dit te compenseren. Hiermee is 10 hectare weidegrond aangekocht en samen met de weidevogelwerkgroep wordt nu gekeken hoe wij dat gebied zo optimaal mogelijk kunnen inrichten voor weidevogels.
Ook zijn wij bezig met het “Actieplan Weidevogels Eiland van Schalkwijk” (EvS) om te kijken of wij in een breder kader de omstandigheden voor weidevogels op het EvS kunnen verbeteren. Vorig jaar heeft er een onderzoek plaatsgevonden om de natuurwaarden op het Eiland van Schalkwijk in kaart te brengen. Dit onderzoek is zeker niet volledig maar geeft wel een goed beeld. Hopelijk vormt het een basis om later met aanvullend onderzoek tot een generieke ontheffing Flora- en faunawet voor het EvS te kunnen komen.
Kunt u een voorbeeld noemen van een kansrijke oplossing voor een probleem rond de uitvoering van natuurwetgeving die nu nog niet wordt benut? Voorbeeld: in de praktijk blijkt dat de dwergvleermuis overal zit en het goed doet. Hoe zouden wij beter met deze soort om kunnen gaan?
Dit blijft lastig. Het lijkt zo goed te gaan met deze soort dat die wat mij betreft een minder strikte bescherming zou mogen krijgen (als wij bij zaken als isoleren van spouwmuren e.d. goed rekening blijven houden met deze soort). Overigens is het in mijn ogen wel goed dat veel andere vleermuissoorten streng beschermd zijn.
Bij kansen denk ik dat er bij elk project breed gekeken zou moeten worden hoe er een meerwaarde voor natuur verkregen kan worden en dus niet alleen naar de strikt beschermde soorten die bedreigd worden gekeken moet worden. Met kleine ingrepen/aanpassingen kan er vaak veel bereikt worden voor soorten waarvoor de Flora- en faunawet bij het betreffende project geen maatregelen vraagt. Zo probeer je consequent meerwaarde te creëren voor natuur in plaats van alleen de schade die aangericht wordt door een project te beperken.
Uitwisseling
Met wie zou u als gemeente (u als beleidsadviseur) wel eens een wandeling willen maken om het te hebben over de Flora- en faunawetgeving?
Ik zou graag eens een dagje willen wandelen met Midas Dekkers. Dat wij dan samen pragmatische aanbevelingen mogen doen voor aanpassing van de Flora-en faunawet. Want dat blijft een draak van een wet, die duidelijk van achter een bureau ontwikkeld is…
Aan welke gemeente geeft u deze vragen door?
Ik geef de pen door aan Mischa Cillessen, stadsecoloog van de gemeente Tilburg. Ik heb afgelopen voorjaar bij de bijeenkomst van Ecologica van hem gehoord hoe hij bezig is met inventarisaties en een goed soortenbeleid, in de hoop een generieke ontheffing Flora- en faunawet te kunnen krijgen voor een aantal soorten. Dat vond ik een erg inspirerend verhaal.
Ons advies is om voor het uitwerken van de vragen maximaal 600 woorden te gebruiken. Zodoende zijn wij bij verwerking van de tekst in het magazine niet genoodzaakt om informatie die ertoe doet uit de tekst te knippen.
