Sinds de invoering van de Flora- en faunawet worstelt het werkveld met een juiste uitvoering van deze wet en andere natuurregelgeving. Met de nieuwe Natuurwet in zicht, waarin de Flora- en faunawet wordt opgenomen, krijgen gemeenten straks te maken met veranderingen die opnieuw onduidelijkheden met zich zullen meebrengen. Daarnaast zijn er tussen gemeenten grote verschillen in het natuurbeleid dat wordt gevoerd en de expertise waarover zij beschikken op natuurvlak.
Nadat Paul Minken van de gemeente Utrechtse Heuvelrug met ideeën voor kennisuitwisseling kwam werd in samenwerking met het Platform deze rubriek ontwikkeld. De rubriek biedt lezers de gelegenheid een kijkje achter de schermen te nemen bij gemeenten door het hele land. Zo kunnen zij kennis opdoen over natuurwet- en natuurregelgeving zoals deze wordt toegepast bij andere gemeenten. In elk nummer van het magazine wordt door een gemeente een vaste set vragen beantwoord over hoe deze gemeente omgaat met natuurwet- en natuurregelgeving. Vervolgens geeft deze gemeente het stokje door aan een andere gemeente. Deze keer is de gemeente Den Helder aan de beurt. Tineke Jongsma geeft een korte toelichting. Zij houdt zich in haar werkzaamheden bezig met Ontwerp & Advies Openbaar groen.
Algemeen
Kunt u kort toelichten welk natuurbeleid binnen uw gemeente wordt gehanteerd voor de implementatie van de huidige natuurregelgeving?
In 2010 hebben wij een leidraad opgesteld om te gaan werken volgens de Gedragscode Bestendig Beheer van Stadswerk. Het college heeft begin 2011 de werkwijze volgens deze Gedragscode en Leidraad vastgesteld. Onze medewerkers binnen en buiten hebben de opleiding Flora- en Faunabeheer gevolgd.
In 2013 is ook een leidraad opgesteld voor de Gedragscode Ruimtelijke Ontwikkeling en Inrichting. Ook hier is gekozen om aan te sluiten bij de Gedragscode van Stadswerk. Ook het werken volgens deze leidraad en gedragscode zijn vastgesteld. Bij elke ruimtelijke ontwikkeling worden de ecologische waarden van het gebied nu onderzocht.
Waar haalt u de kennis over flora en fauna in uw gemeente vandaan, zowel intern als extern?
Wij hebben zelf geen ecoloog in dienst bij de Gemeente en huren de ecologische kennis dan ook in. In onze leidraad hebben we opgenomen dat we daarvoor iemand inhuren die aangesloten is bij het Netwerk Groene Bureaus. Inmiddels hebben we door de hoeveelheid uitgevoerde natuurtoetsen en het opstellen van de twee leidraden ook binnen de organisatie aardig wat kennis van zaken. Maar we blijven nog steeds leren van natuur & wetgeving hieromtrent.
Vindt er veel wisselwerking plaats tussen de afdeling die over de natuurwetgeving gaat en andere afdelingen binnen uw gemeente die hiermee ook van doen hebben?
Eens per maand houden we groenoverleg met de landschapsarchitect, stadsbeheer (groen)ontwerpers & (groen/F&F) adviseur. Hierin bespreken we de projecten die binnen de gemeente in voorbereiding zijn en uitgevoerd worden. Op deze manier houden we goed in de gaten of natuuronderzoek voor de projecten op de juiste wijze wordt uitgevoerd. Daarnaast wordt regelmatig overleg gevoerd met de afdeling Vergunningverlening & Handhaving.
Problemen en oplossingen
Kunt u een vraag of probleem noemen waar u in uw werk geregeld tegenaan loopt en waarvoor u zelf geen oplossing heeft? De inventarisatie van bepaalde soorten zoals bv. de vleermuizen duurt erg lang. Zeker wanneer er in een (afgelegen) leegstaand pand met regelmaat brand gesticht wordt is dat erg lastig en moet een afweging gemaakt worden of het verantwoord is om het onderzoek af te ronden. De schade aan de natuur kan vele malen groter worden als de brand overslaat naar een nabijgelegen natuurgebied.
Kunt u kort een voorbeeld beschrijven van een door uw gemeente succesvol uitgevoerd project rond toepassen van de bestaande natuurregelgeving?
Bij de herinrichting van de gemeentewerf zijn er achter op het terrein, op en langs een stapel stenen een groep van ca. 20 rietorchissen aangetroffen. Voor deze orchideeën is aan de rand van een aangelegd park een gebied geschikt gemaakt, waarna de orchideeën zijn verplant naar dit nieuwe leefgebied.
Kunt u een voorbeeld noemen van een kansrijke oplossing voor een probleem rond de uitvoering van natuurwetgeving die nu nog niet wordt benut? Voorbeeld: in de praktijk blijkt dat de dwergvleermuis overal zit en het goed doet. Hoe zouden we beter met deze soort om kunnen gaan?
Volgens de huidige aanpak doen we voor elke projectlocatie een natuuronderzoek. Veelal treffen we dezelfde soorten aan in verschillende gebieden. Zoals bijvoorbeeld de (kans op) rugstreeppad, rietorchis, bittervoorn, kleine modderkruiper en diverse vleermuissoorten. Door het uitvoeren van een gebiedsgerichte aanpak evt. in combinatie met tijdelijke natuur zouden we bijvoorbeeld voor de rugstreeppad het leefgebied kunnen vergoten door braakliggend terrein in het voorjaar om te woelen (in plaats van in te zaaien en te maaien). In het najaar trekt de rugstreeppad terug naar de duinen om te overwinteren, waarna het braakliggende terrein weer gebruikt zou kunnen worden.
Voor bittervoorn en kleine modderkruiper zou, door middel van het leggen van een link tussen de natuuronderzoeken, een plan gemaakt kunnen worden om het leefgebied van deze vissoorten te vergoten. De verbindingen tussen verschillende populaties zouden geoptimaliseerd kunnen worden en door de inrichting van bijvoorbeeld natuurvriendelijke oevers de paaiplaatsen vergroot worden.
Uitwisseling
Met wie zou u als gemeente (u als beleidsadviseur) wel eens een wandeling willen maken om het te hebben over de Flora- en faunawetgeving? Ik zou graag eens willen wandelen met het hoofd van de afdeling van de provincie, die handen en voeten gaat geven aan de toetsing van de nieuwe Wet natuurbescherming, waar de Flora- en faunawet onderdeel van uit gaat gaan maken. Graag zou ik met deze persoon willen praten over hoe de vergunningenprocedure van de nieuwe Wet natuurbescherming beter kan functioneren voor beide partijen als er een intensievere samenwerking is in het voortraject.
Aan welke gemeente geeft u deze vragen door?
Ik geef de pen door aan Michèlle Schinkel, Beleidsmedewerker Gemeente Heerhugowaard. Zij heeft in Heerhugowaard de Flora- en faunawet geïmplementeerd en hierbij regionaal verbinding gezocht met andere gemeentes.
